Κατάλογος των προέδρων του Τουρκμενιστάν

Από τότε που έγινε ανεξάρτητη χώρα το 1991, το Τουρκμενιστάν είχε μόνο δύο Προέδρους, οι οποίοι ήταν αρχηγοί κρατών και ανώτατοι πολιτικοί. Από το 1924, η χώρα ήταν μέρος της Σοβιετικής Δημοκρατίας, και τα καθήκοντα του Προέδρου αναλάμβαναν οι πρώτοι Γραμματείς του Κομμουνιστικού Κόμματος του Τουρκμενιστάν.

Το Τουρκμενιστάν κέρδισε την ανεξαρτησία του το 1991 και ενέκρινε σύνταγμα το 1992. Σήμερα διαθέτει ένα είδος κυβέρνησης της προεδρικής δημοκρατίας. Με την πάροδο του χρόνου, οι εξουσίες, οι απαιτήσεις και τα καθήκοντα του Προέδρου τροποποιήθηκαν με τροποποιήσεις και, πρόσφατα, ένα νέο σύνταγμα που εγκρίθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2016. Ο Πρόεδρος του Τουρκμενιστάν χρησιμεύει ως εγγυητής της ανεξαρτησίας της χώρας, της εδαφικής ακεραιότητας, της ουδετερότητας καθώς και διεθνείς συμφωνίες. Ο πρόεδρος εκπροσωπεί τη χώρα διεθνώς και διορίζει ή απολύει πρεσβευτές και διπλωματικούς εκπροσώπους.

Πρόεδροι του Τουρκμενιστάν από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης

Σαπαρμουράτ Νιιαζόφ (1991-2006)

Ο Saparmurat Niyazov γεννήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου 1940 στο Gypjak της Τουρκμενικής ΕΣΣΔ. Σπούδασε Ηλεκτρολόγος Μηχανικός στο Πολυτεχνείο του Λένινγκραντ, μετά από τον οποίο έφυγε για σπουδές στη Ρωσία αλλά απολύθηκε για ακαδημαϊκή αποτυχία. Στη συνέχεια προσχώρησε στο Κομμουνιστικό Κόμμα, ανεβαίνοντας στις τάξεις για να γίνει ο πρώτος γραμματέας του κόμματος μέχρι την ηλικία των 45 ετών. Ο Νιάζωφ προώθησε μια σκληρή κομμουνιστική προσέγγιση και ανέλαβε το αξίωμα του Προέδρου του Ανώτατου Σοβιέτ του Τουρκμενιστάν SSR. Μετά από ένα αποτυχημένο Σοβιετικό Coup το 1991, ο Niyazov δήλωσε την ανεξαρτησία της χώρας του και επέβλεψε προεδρικές εκλογές σε ολόκληρη τη χώρα. Συγκέντρωσε το 99, 9% των ψήφων και σύντομα δήλωσε τον εαυτό του πατέρα όλων των Turkmens, υιοθετώντας το όνομα "Turkmenbashy".

Ο Niyazov υιοθέτησε μια πολιτική ουδετερότητας στις διεθνείς υποθέσεις και παρείχε δωρεάν στους πολίτες εμπορεύματα όπως η ηλεκτρική ενέργεια, το αλάτι, το νερό, το φυσικό αέριο και η βενζίνη. Έγραψε ένα βιβλίο με τίτλο Ruhnama, το οποίο ήταν μέρος πνευματικής και μερικής ιστορίας και έπρεπε να αντιμετωπιστεί με την Βίβλο και το Κοράνι. Ο Niyazov δημιούργησε μια λατρεία της προσωπικότητας μέσα από την ανέγερση πολλών αγαλμάτων και την αλλαγή των ονομάτων των μηνών και την υιοθέτηση αυτών των μελών της οικογένειάς του. Επικρίθηκε για το αυταρχικό καθεστώς του, το οποίο είδε τη λογοκρισία των μέσων ενημέρωσης και του Διαδικτύου. Πέθανε στις 21 Δεκεμβρίου 2006, από καρδιακή προσβολή και θάφτηκε στο τζαμί του Kipchak που βρίσκεται στο Gypjak.

Gurbanguly Berdimuhamedow (2006-παρόν)

Ο Gurbanguly Berdimuhamedow γεννήθηκε στην περιοχή Geok-tepe, στην επαρχία Ashgabat στο Τουρκμενιστάν στις 29 Ιουνίου 1957. Σπούδασε οδοντιατρική στο Τουρκμενικό Ιατρικό Ινστιτούτο και διορίστηκε υπουργός Υγείας από τον Πρόεδρο Niyazov το 1997. Έγινε αναπληρωτής πρωθυπουργός το 2001 και ανέλαβε καθήκοντα προσωρινού προέδρου μετά το θάνατο του Niyazov το 2006. Οι εκλογές του 2007 τον επιβεβαίωσαν ως πρόεδρο με 89, 23% των ψήφων, ενώ μια εκ των υστέρων εκλογή το 2012 τον είδε να συγκεντρώνει το 97% των συνολικών ψήφων. Προχώρησε να αντιστρέψει τις πολιτικές του Niyazov μέσω δράσεων όπως η αποκατάσταση των ονομασιών των μηνών και των ημερών, η αποκατάσταση της φυσικής αγωγής και των ξένων γλωσσών στα σχολεία, η έγκριση των συντάξεων για 100.000 παλαιούς πολίτες και η επανέναρξη της Τουρκμενικής Ακαδημίας Επιστημών. Ο Berdimuhamedow έχει πρωτοπορήσει στην εκπαίδευση, την υγεία και τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις, αλλά έχει επικριθεί για την προώθηση της προσωπικής του λατρείας και της δικτατορικής πολιτικής.

Προκλήσεις που αντιμετωπίζει το Τουρκμενιστάν

Το Τουρκμενιστάν αντιμετωπίζει οικονομική αβεβαιότητα ενόψει της πτώσης των τιμών του πετρελαίου και του φυσικού αερίου στην παγκόσμια αγορά είχε το μεγαλύτερο αρνητικό αποτέλεσμα. Αυτή η κατάσταση προκάλεσε την υποτίμηση του νομίσματος της χώρας. Ενώ το Τουρκμενιστάν έχει απολαύσει πολιτική σταθερότητα όλα αυτά τα χρόνια, το σημερινό οικονομικό κλίμα είναι ένα εύφορο έδαφος για αναταραχή και διαμαρτυρία. Η προσέγγιση της απομόνωσης της χώρας στις διεθνείς υποθέσεις έχει αντιμετωπίσει, τον τελευταίο καιρό, προκλήσεις στο πλαίσιο της αυξανόμενης παγκοσμιοποίησης.